Czujniki czadu, dymu i gazu

Tlenek węgla (CO), potocznie zwany czadem jest bezbarwnym, bezwonnym, bezsmakowym i silnie trującym gazem. Tlenek węgla powstaje w skutek niepełnego spalania (przy niedostatecznym dopływie tlenu) substancji organicznych i nieorganicznych. Naturalnymi źródłami tlenku węgla są erupcje wulkanów i pożary roślin, w których temperatura oscyluje w okolicach 1000 °C. Natomiast w warunkach domowych powstawanie tlenku węgla jest ubocznym efektem niepełnego spalania węgla, ropy, drewna, gazu, oleju, benzyny, nafty, propanu i innych paliw stałych i płynnych.

W warunkach laboratoryjnych czad jest nieco lżejszy od powietrza - czyli mieszaniny azotu, tlenu, dwutlenku węgla i innych gazów. Gęstość "suchego" powietrza w temperaturze 0°C to 1,293 kg/m3, a tlenku węgla - 1,250 kg/m3). Jednak w warunkach domowych to tlenek węgla jest cięższy - powietrze o średniej temperaturze 20°C i "normalnej" 60% wilgotności ma gęstość około 1,206 kg/m3, co powoduje, że wraz z dwutlenkiem węgla (CO2) i innymi ubocznymi produktami spalania, gromadzą się w dolnych partiach pomieszczeń (przy podłodze).

Z racji swojej organoleptycznej niewykrywalności tlenek węgla jest nazywany cichym zabójcą. Dlaczego jest taki niebezpieczny?

Tlenek węgla wchłaniany przez drogi oddechowe przedostaje się do płuc, powodując szybkie wiązanie się z hemoglobiną. Powstały w organizmie związek, zwany karboksyhemoglobiną lub hemoglobiną tlenkowęglową - HbCO, jest niezdolny do przenoszenia tlenu z płuc do wszystkich komórek organizmu. Prowadzi to do zaburzenia procesu oddychania, a w efekcie do niedotlenienia organizmu.

Najpoważniejsze uszkodzenia spowodowane niedotlenieniem powstają w ośrodkowym układzie nerwowym. Zdolność wiązania się tlenku węgla z hemoglobiną jest około 270 razy większa niż z samym tlenem. Dlatego już niska koncentracja tlenku węgla w powietrzu może stanowić istotne zagrożenie dla człowieka.

Podstawowe zasady bezpieczeństwa:

1. Nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych i otworów nawiewnych oraz regularnie sprawdzaj ciąg powietrza. Najprostszym sposobem na test jest przyłożenie kartki papieru do kratki. Jeżeli kartka przywrze do otworu wentylacyjnego znaczy to, że ciąg powietrza jest prawidłowy, a z instalacją jest wszystko w porządku.
2. Dokonuj okresowych przeglądów wentylacji i przewodów kominowych. Pamiętaj, aby to zadanie zlecić profesjonaliście, który w przypadku konieczności uszczelni lub udrożni niesprawną instalację.
3. Użytkuj urządzenia grzewcze zgodnie z zaleceniami producenta i dokonuj ich regularnych przeglądów (to również zadanie dla wykwalifikowanej osoby z uprawnieniami).
4. Jeżeli posiadasz piecyk gazowy lub gazowy pogrzewacz wody zamontowany w łazience, pamiętaj aby podczas kąpieli nie włączać wentylatorów w innych pomieszczeniach, ponieważ w znacznym stopniu przyczyniają się one do osłabienia ciągu powietrza.
5. Bezpośrednio po wprowadzeniu samochodu do garażu wyłączaj silnik, niezależnie od tego czy brama jest otwarta.
6. Rozmieść czujniki tlenku węgla w pomieszczeniach narażonych na pierwszy kontakt z czadem.

Zasady, o których warto pamiętać przy remoncie lub budowie domu:

1. Przystosuj wentylację w pomieszczeniu w którym znajduje się piec, tak aby zapewniała prawidłową cyrkulację powietrza tzn. dopływ świeżego powietrza i swobodny odpływ spalin. Poprzez dostarczenie dużej ilości tlenu, wyeliminujesz możliwość niepełnego spalania paliw, a tym samy możliwość powstawania tlenku węgla.
2. Prawidłowo rozmieść urządzenia gazowe. Dla przykładu kuchenka powinna znajdować się jak najbliżej kratki wentylacyjnej, a stanowiska pracy powinny być usytuowane między oknem, a kuchenką, dzięki temu zapewniona będzie prawidłowa cyrkulacja powietrza, która wyeliminuje prawdopodobieństwo zaczadzenia.
3. Po wymianie okien na nowe podnosi się szczelność pomieszczenia, dlatego dokonaj dodatkowego sprawdzenia wentylacji.

Nigdy nie bagatelizuj zmian samopoczucia – objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów itp. i natychmiast otwórz okna, wyjdź na świeże powietrze i zasięgnij porady lekarskiej!

Śmierć może nastąpić już przy poziomie stężenia karboksyhemoglobiny (HbCO) rzędu 60-70%, a im on wyższy, tym zgon następuje szybciej. U osób mających problemy z układem sercowym czy naczyniowym, objawy zatrucia toksycznym gazem mogą mieć ostrzejszy przebieg.

Ponieważ określenie stężenia karboksyhemoglobiny (HbCO) we krwi jest możliwe tylko przy użyciu metod laboratoryjnych, objawy zatrucia toksycznym gazem określa się w zależności od czasu i poziomu stężenia objętościowego tlenku węgla w powietrzu (ppm - ilość cząsteczek tlenku węgla w 1 milionie cząsteczek powietrza).

Co należy zrobić w przypadku zaczadzenia:

1. Rozszczelniamy pomieszczenie - otwieramy wszystkie okna i drzwi w celu zapewnienia dopływu świeżego powietrza.
2. Wynosimy poszkodowanego na świeże powietrze.
3. Rozpinamy ubranie poszkodowanego - nie ściągamy ubrań, ponieważ może to prowadzić do wyziębienia.
4. W przypadku utraty przytomności przez poszkodowanego rozpoczynamy akcję reanimacyjną - sztuczne oddychanie i masaż serca.
5. Wzywamy pogotowie ratunkowe.

Należy pamiętać, żeby poszkodowanemu nie podawać żadnych leków i płynów. W przypadku zatruć tlenkiem węgla w leczeniu stosuje się terapię tlenową tradycyjną lub w komorze hiperbarycznej polegające na podaniu tlenu pod ciśnieniem w specjalnej komorze.

Telefony alarmowe:

1. 999 - Pogotowie ratunkowe
2. 998 - Straż pożarna
3. 997 - Policja
4. 112 - ogólny numer alarmowy

Czujniki czadu wyposażone są w sensor elektrochemiczny, zapewniający energooszczędną, stabilną i bezawaryjną pracę. Zaawansowany algorytm zapisany w pamięci mikrokontrolera gwarantuje prawidłowe zadziałanie sygnału alarmowego, gdy w pomieszczeniu rzeczywiście zostanie wykryty toksyczny gaz w ilości niebezpiecznej dla życia (praca bez fałszywych alarmów).

Kryteria czasowe zasygnalizowania niebezpieczeństwa w zależności od wykrytej ilości tlenku węgla w powietrzu:

Zgodnie z naszą polityką jakości każdy czujnik czadu dopuszczony do sprzedaży został dodatkowo zbadany w specjalistycznym laboratorium, w atmosferze zawierające 300 ppm tlenku węgla. Dzięki temu użytkownik może mieć absolutną pewność, że nabyte przez niego urządzenie jest w pełni sprawne, odpowiednio wykalibrowane i pracuje zgodnie z obowiązującymi normami.

Zaświadczeniem pozytywnego wyniku badania jest certyfikat zawierający numer seryjny urządzenia oraz datę testu. Ponadto dwa modele naszych czujników czadu posiadają pozytywną Opinię Techniczną CNBOP-PIB w kwestii przydatności do zastosowań w ochronie przeciwpożarowej.

WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT CERTYFIKATÓW I BADANIA - ZOBACZ FILM: BADANIE CZUJNIKÓW CZADU

Czujnik tlenku węgla należy zainstalować w pomieszczeniu, gdzie istnieje potencjalne zagrożenie związane z wystąpieniem niebezpiecznego stężenia czadu. Urządzenie powinno być zainstalowane na wysokości głowy (np. w pomieszczeniach sypialnych zaleca się montaż czujnika na wysokości ok. 0,7m od podłogi, a w innych pomieszczeniach wysokość optymalna to ok. 1,5 - 1,8m).

Wybierając miejsce instalacji czujnika należy również upewnić się, czy ewentualny alarm dźwiękowy będzie dobrze słyszalny z innych pomieszczeń budynku.

Podstawowe zasady eksploatacji czujników czadu.

Urządzeń nie należy instalować:

• w pobliżu miejsc, gdzie występuje duży ruch powietrza (kratek wentylacyjnych, wentylatorów, drzwi, okien itp.),
• w pomieszczeniach o dużej wilgotności powietrza (patrz specyfikacja techniczna urządzenia),
• w miejscach gdzie temperatura przekracza dozwolone wartości dla prawidłowej pracy urządzenia (patrz specyfikacja techniczna urządzenia), np. temperatura w bliskiej odległości rozgrzanego pieca kaflowego może przekraczać 50°C, montaż czujnika w takich warunkach powoduje uszkodzenie sensora i nieprawidłową pracę urządzenia.
• w tzw. "martwych strefach" (górna część sufitu, w szczycie dachu itp.),
• w miejscach, gdzie będzie zasłonięty przez jakąkolwiek przeszkodę, w postaci szafki, regału itp.,
• w pobliżu aerozolowych odświeżaczy powietrza,
• w miejscach, gdzie sensor sygnalizatora będzie nadmiernie narażony na działanie wilgoci, kurzu, brudu, tłuszczu, chemii domowej (np. bezpośrednio nad kuchenką, zlewem, itp.).
• na zewnątrz budynków

Uwaga!

Martwa strefa to przestrzeń występująca w każdym pomieszczeniu. Swym zasięgiem obejmuje obszar oddalony ok. 20 cm od sufitu. Ze względu na brak ruchów powietrza, ich znikome lub zbyt intensywne występowanie (np. w przypadku bliskości kratek wentylacyjnych). W martwej strefie nie należy instalować czujników czadu!